آسیب‌شناسی اخلاق پژوهش دانشگاهی: مطالعه پدیدارشناسی

زمینه: اخلاق در پژوهش الزاماتی برای کاربرد عملی اخلاق در تحقیقات علمی دارد و تمام تحقیقات علمی ممکن است در معرض چالش‌های اخلاقی قرار بگیرند. این تحقیق کیفی با هدف آسیب‌شناسی اخلاق پژوهش در دانشگاه‌‌ها صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای هیات ‌علمی دانشگاه شهید‌مدنی آذربایجان هستند. 13 نفر از اعضای هیات‌علمی به روش نمونه‌گیری هدفمند تا رسیدن به سطح اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق بوده و  داده‌های حاصل از آنها با استفاده از روش هفت مرحله ای کلایزی  تحلیل و مقوله‌بندی شده‌اند. یافته‌ها: پس از پالایش داده‌‌ها سه مضمون اصلی و 14زیرمضمون استخراج گردید که مضامین اصلی عبارتند از: معضلات و آسیب‌‌های اخلاق پژوهش در دانشگاه‌‌ها، دلایل بروز معضلات موجود در حیطه اخلاق پژوهش دانشگاهی و راهکارهای بهبود وضعیت اخلاق پژوهش دانشگاهی. نتیجه‌گیری: در حوزه اخلاق پژوهش دانشگاهی هم ضعف ساختاری وجود دارد و هم ضعف فرهنگی. ضعف ساختاری از آن جهت که سیستم دانشگاهی برای اعضای هیات‌علمی بستری فراهم کرده است که برای بقا و ترفیع در این سیستم چاره‌ای جز انجام پژوهش و مقاله‌نویسی نداشته باشد و از سوی دیگر شاخص‌های اخلاق حرفه‌ای و اخلاق پژوهش نیز به درستی برای آنها تبیین نمی‌شود.